Главная страница Персоналии Чувашские писатели Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич

Чувашская сеть культурного наследия
Архивная служба Чувашии
Публичные библиотеки Чувашии
Перечень ДК Чувашии
Музеи Чувашии
Перечень театров Чувашии
Знаменательные и памятные даты Чувашии
365 дней с выдающимися людьми Чувашии

Писатели : Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич

Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич

20.12.1924–18.04.1973 гг.

Чувашский писатель, участник Великой Отечественной войны.

Родился в д. Раково Буинского района Республики Татарстан.

В. Урдаш – известный поэт-песенник, прозаик, переводчик. Работал в редакции газеты «Хĕрлĕ ялав», которая издавалась в г. Казань. Затем переехал в г. Чебоксары и трудился в Комитете радиоинформации при Совете Министров Чувашской АССР.

Автор рассказов, поэм, стихотворений. Первая книга – сборник рассказов вышла в 1951 г. На стихи В. Урдаша написано более ста популярных песен. Среди них: «Çеçкереччĕ палан» (А. Асламас), «Калаймарăм», «Укăлча умĕнче», «Шупашкарăм, савнă Шупашкарăм» (Г. Хирбю), «Сарă хĕвел хĕртсе пăхнă чух» (Ю. Кудаков), «Саншăн мар-и», «Юратушăн юррăм ман» (Г. Маркиянова) и др. В. Урдаш перевел на чувашский язык произведения А. Мусатова и В. Каверина.

Основные издания: «Аслă йыш» (Большая семья), «Ӑраскал» (Судьба), «Ӗмĕтĕмĕр çитсе пынăран» (Мечты сбываются), «Пĕчĕк Роза» (Маленькая Роза), «Пурăнас килет» (Хочется жить), «Саншăнах юрлатăп» (Для тебя пою), «Чун савнăран» (От души), «Çурхи кунсем» (Весенние дни) и др.

Награжден орденом Отечественной войны I степени, медалями.


Урташ, В. Аппа патне : Зоя Андреевнăна : [сăвă] / Валентин Урташ // Паттăрлăх кунĕсем. – Шупашкар, 1995. – С. 64-65.

* * *

Библиография (труды):

1. Урдаш, В. А. Аслӑ йыш : [сӑвӑсем] / Валентин Урдаш. - Шупашкар, 1966. - 132 с.
2. Урдаш, В. А. Ӑраскал : суйласа илнӗ сӑвӑсемпе поэмӑсем / В. А. Урдаш. - Шупашкар, 1974. - 184 с.
текст
3. Урдаш, В. А. Ҫурхи кунсем : [повеҫсем] / Валентин Урдаш. - Шупашкар, 1951. - 144 с.
4. Урдаш, В. А. Тухӑҫран хӑпарсан шурӑмпуҫ : юрӑсем / Валентин Урдаш. - Шупашкар, 1972. - 71 с.



Библиография:

1. Цыфаркин, В. Е. Раккасси чӑвашӗ Валентин Урташ / В. Цыфаркин ; [Г. Т. Тимофеев ум сӑмахӗ]. - Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. - 187 с., [8] л. ил. : ил., портр.
2. Цыфаркин, В. Е. Юрӑпа эп пурнӑҫа юратрӑм : В. А. Урташ пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ / В. Е. Цыфаркин. - Шупашкар : Элшел, 2007. - 72 с. : портр. - См. текст
3. Андреева, Л. А. "Валентин Урдаш пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ" темӑпа ӗҫлес уйрӑмлӑхсем / Л. А. Андреева // Чӑваш чӗлхипе литератури: теори тата методика. - Шупашкар, 2015. - 24-мӗш кӑларӑм. - С. 14-17.
4. Валентин Урташ (1924-1973) // Чӑваш сӑмахлӑхӗ : 10-мӗш класӑн вӗренӳпе вулав кӗнеки / Н.Г. Иванова, В. П. Никитин, С. С. Самсонова пухса хатӗрленӗ. - Шупашкар, 1996. - II пай. - С. 305.
5. Владимиров, И. Чӑваш шӑпчӑкӗ пурӑннӑ ҫурт / И. Владимиров // Хыпар. - 2003. - 25 ака.
6. Дедушкин, Н. Пурнӑҫа юратса, пурнӑҫа мухтаса // Дедушкин, Н. С. Пурнӑҫ илемӗпе хавхаланса / Н. С. Дедушкин. - Шупашкар, 1988. - С. 125-129.
7. Димитриев, А. Урташ мыскарисем / А. Димитриев // Тӑван Атӑл. - 2018. - № 12. - С. 48-49.
8. Ефимов, Г. Урташ тусӑм асӑмрах / Г. Ефимов ; Г. Еливанова [ҫырса илнӗ] // Хыпар. - 2005. - 24 ҫу.
9. Зайцев, Я. Паян та куҫ умӗнче / Я. Зайцев // Ялав (Тутарстан). - 2015. - 30 раштав (№ 96). - С. 3 : сӑн ӳкерчӗк.
10. Зимин, Н. Автографлӑ кӗнеке / Н. Зимин // Тӑван Атӑл. - 2016. - № 12. - С. 78-81 : сӑн ӳкерчӗксем.
11. Иванов-Пархатар, Н. Тӗлпулусем асрах / Н. Иванов-Пархатар // Ялав (Тутарстан). - 2015. - 23 раштав (№ 94). - С. 4.
12. Исемпи, А. Лайӑх юрӑ ватӑлмасть / А. Исемпи // Хыпар. - 2010. - 17 пуш. - С. 3.
13. Петров, К. "Тусӑм эсӗ тусна, тусна аса ил!" : чӑвашсен паллӑ поэчӗ Валентин Урташ ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитрӗ / К. Петров // Хыпар. - 2005. - 13 кӑрлач.
14. Петухов, Г. Поэтпа паллашни / Г. Петухов // Ялав (Тутарстан). - 2016. - 13 кӑрлач (№ 1). - С. 4.
15. Прокопьева, Р. Кӗмӗл-ши эс, ылтӑн-ши эс, е молотилка витӗр тухнӑ кӗлте-ши : [Василий Цыфаркинӑн "Раккасси чӑвашӗ Валентин Урташ" кӗнеки ҫинчен] / Р. Прокопьева // Хыпар. - 2015. - 27 январь/кӑрлач. - С. 8.
16. Сергеев, Н. Унӑн ячӗ ӗмӗрех чӗрӗ / Н. Сергеев // Хыпар. - 2012. - 24 ака. - С. 3.
17. Симаков, В. Е. Чунпа, юнпа шӑраннӑ юрӑсем / В. Симаков // Сувар (Тутарстан). - 2009. - 18 раштав (№ 51). - С. 10. - См. текст
18. Симаков, В. Чунпа, юнпа шӑраннӑ юрӑсем / В. Симаков // Хыпар. - 2010. - 29 утӑ. - С. 3. - (Чӑваш тӗнчи : хушма кӑларӑм / кӑларӑма Т. Краснова хатӗрленӗ ; № 7) ; ҫавах // Тӗрлӗ пулӑмсем / В. Е. Симаков. - Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2010. - С. 5-7.
19. Скворцова, О. В. XX ӗмӗрӗн 50-70-мӗш ҫулӗсенчи поэзи / О. В. Скворцова // Тӑван литература историйӗ (XX ӗмӗрӗн 50-80-мӗш ҫулӗсем) : вӗренӳ пособийӗ / О. В. Скворцова. - Шупашкар, 2015. - С. 35-92.
20. Тимофеев, А. А.Чӑваш халӑхӗн юрӑҫ-поэчӗ : Тимофеев, А. А.Чӑваш халӑхӗн юрӑҫ-поэчӗ : Урташ (Яковлев) Валентин Андреевич : [автобиографи] / А. А. Тимофеев // Савнӑ, хаклӑ ялӑм Раккасси - аса илӳсен сӑпки / А. А. Тимофеев. - Шупашкар, 2019. - С. 59-60 : сӑн ӳкерчӗк.
21. Хлынова, Е. Халӑх вӑйӗпе / Е. Хлынова // Сувар (Тутарстан). - 2010. - 8 кӑрлач (№ 1/2). - С. 4 : фот.
22. Цыфаркин, В. Ӑна пур ҫӗрте те лайӑх пӗлеҫҫӗ / В. Цыфаркин ; автор сӑн ӳкерчӗкӗ // Сувар (Тутарстан). - 2014. - 19 раштав (№ 50). - С. 8 : сӑн ӳкерчӗк.
23. Цыфаркин, В. Валентин Урташ - Вӑрмар тӑрӑхӗнче / В. Цыфаркин // Хыпар. - 2009. - 24 раштав. - (Культура : хушма кӑларӑм / кӑларӑма Н. Смирнова хатӗрленӗ ; № 19).
24. Цыфаркин, В. Пултарулӑхӗ халӗ те тӗлӗнтерет / В. Цыфаркин // Хыпар. - 2013. - 14 нарӑс. - С. 4.
25. Цыфаркин, В. Пурнӑҫа чунтан юратнӑ сӑвӑҫ / В. Цыфаркин // Хыпар. - 2014. - 25 раштав/декабрь. - С. 4 : сӑн ӳкерчӗк.
26. Цыфаркин, В. Сӑмахӑмӑр поэт ҫинчен... : Валентин Урташ ҫуралнӑранпа - 91 ҫул / В. Цыфаркин // Ялав (Тутарстан). - 2015. - 23 раштав (№ 94). - С. 4.
27. Цыфаркин, В. Ҫухалнӑ сӑвӑсем / В. Цыфаркин // Тӑван Атӑл. - 2014. - № 12. - С. 4-9.
28. Цыфаркин, В. Урташ калавӗсем / В. Цыфаркин // Ялав (Тутарстан Республики). - 2010. - 24 нарӑс (№ 14). - С. 4.
29. Цыфаркин, В. Урташ ячӗпе / В. Цыфаркин // Хыпар. - 1995. - 28 кӑрлач.
30. Чебоксаров, В. Ентеш. Юлташ. Хурӑнташ / В. Чебоксаров // Тӑван Атӑл. - 2010. - № 11. - Прил.: с. 17-42; № 12. - Прил.: с. 38-71. - (Сунтал).
31. Чепунов, Р. "Укӑлча умӗнче" ҫуралнӑ шухӑшсем / Р. Чепунов // Хыпар. - 1995. - 15 утӑ.
32. Шашкин, Д. Вилсен те юрлӑп сан ҫинчен / Д. Шашкин // Хыпар. - 2005. - 6 юпа. - (Чӑваш тӗнчи ; № 9 ; с. 3).
33. Юман, А. Шухӑ пулнӑ, шухӑсӑр ҫӳренӗ / А. Юман // Хресчен сасси. - 1995. - 4 ҫурла.
34. Афанасьев, П. Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич / П. Афанасьев // Писатели Чувашии / П. Афанасьев. - Чебоксары, 2006. - С. 442-443.
35. Волков, Л. М. Художественно-стилевые особенности поэзии В. Урдаша / Л. М. Волков // Художественное мастерство чувашских писателей. - Чебоксары, 1986. - С. 25-39. - См. текст
36. Кириллова, А. Яковлев (Урдаш) Валентин Андреевич // Кириллова, А. Чувашские достопримечательности Буинского района Татарстана / А. Кириллова. - Чебоксары, 2013. - С. 51.
37. Скворцова, О. В. Песенная поэзия В. Урдаша и М. Волковой / О. В. Скворцова // Чувашская лирика второй половины XX века / О. В. Скворцова. - Чебоксары, 2010. - С. 13-34.
38. Скворцова, О. В. Способы развития темы в лирике В. А. Урдаша / О. В. Скворцова // Вестник Чувашского университета. - 2007. - № 4. - С. 282-286. - Библиогр.: с. 286 (4 назв.).
39. Скворцова, О. В. Функция концепта "музыка" в лирике В. Урдаша / О. В. Скворцова // Чувашская лирика второй половины XX века / О. В. Скворцова. - Чебоксары, 2010. - С. 89-94.
40. Скворцова, О. В. Художественное строение стихотворений поэтов-песенников / О. В. Скворцова // Чувашская лирика второй половины XX века : монография / О. В. Скворцова. - Чебоксары, 2010. - С. 61-81.
41. Сорокин, Н. М. Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич / Н. М. Сорокин, Е. А. Турхан // Чувашские писатели Татарстана / Н. М. Сорокин, Е. А. Турхан. - Чебоксары, 2015. - С. 189-191.
42. Трофимов, Г. Ф. Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич / Г. Ф. Трофимов // Краткая чувашская энциклопедия. - Чебоксары, 2001. - С. 418.
43. Трофимов, Г. Ф. Урдаш (Яковлев) Валентин Андреевич / Г. Ф. Трофимов // Чувашская энциклопедия. - Чебоксары, 2011. - Т. 4 : Си-Я. - С. 314. - См. текст
44. Яковлев (Урдаш) Валентин Андреевич // Чуваши Татарстана = Тутарстан чӑвашӗсем. - Чебоксары, 2006. - C. 529.
45. Яковлев Валентин Андреевич (Урдаш) // Энциклопедия чувашской журналистики и печати. - Чебоксары, 2014. - С. 534.