Главная страница Персоналии Чувашские писатели Янгас Нестер Кириллович

Чувашская сеть культурного наследия
Архивная служба Чувашии
Публичные библиотеки Чувашии
Перечень ДК Чувашии
Музеи Чувашии
Перечень театров Чувашии
Знаменательные и памятные даты Чувашии
365 дней с выдающимися людьми Чувашии

Писатели : Янгас Нестер Кириллович

Янгас Нестер Кириллович

20.02.1909–05.09.1942 гг.

Чувашский писатель, переводчик, член Союза писателей СССР (1934).

Родился в д. Янгасы (Янкас) Красноармейского района Чувашской Республики.

Н. Янгас окончил Цивильскую школу второй ступени, школу фабрично-заводского обучения при Чебоксарской типографии № 1. Работал наборщиком, ответственным секретарем редакции журнала «Сунтал», редактором в типографии в г. Куйбышев, в Чувашском книжном издательстве. В 1941 г. репрессирован, умер в заключении. Реабилитирован в 1957 г.

Известен как поэт, прозаик, переводчик. Первые стихи печатались, начиная с 1928 года, в журнале “Сунтал“, на страницах газет “Канаш“ и “Çамрăк хресчен“. Им написаны рассказы и очерки “Катя“, “Праскипе Петĕр“ (Праски и Петр), “Пленра“ (В плену), “Телейлĕ çул“ (Счастливый путь) и др. Переводил на чувашский язык произведения А. Пушкина, М. Лермонтова, Т. Шевченко, В. Маяковского.

Основные издания: “Викторпа шăнкăрч” (Виктор и скворец), “Иккĕмĕш парне” (Второй подарок), “Ирхи йĕрсем” (Ранние следы), “Парне” (Подарок), “Сăвăсем” (Стихи), “Катя”, “Лирика” и др.


Библиография (труды):

1. Янкас, Нестер . Вихтӑрпа шӑнкӑрч [Текст] : сӑвӑсем / Н. К. Янкас. – Шупашкар, 1931. – 16 с. обл.
2. Янгас, Нестер Кириллович. Иккӗмӗш парне [Текст] : сӑвӑсем / Н. К. Янгас. – Шупашкар, 1941. – 64 с. обл.
3. Янгас, Н. К. Катя : калавсем / Н. К. Янгас. – Шупашкар : Чӑвашгосиздат, 1958. – 32 с. 
4. Янгас, Н. К. Лирика [Текст] / Н. К. Янгас. – Шупашкар, 1961. – 151, [2] с.
5. Янгас, Н. Михаҫ [Текст] : кӗҫӗн ҫулхи ачасем валли / Н. Янгас, ӳнерҫи Г. Харлампьев. – Шупашкар, 1940. – 12 с.
6. Янгас, Н. Сăвăсем / Н. Янгас. – Шупашкар : Чăвашгосиздат, 1939. – 63 с. обл.
7. Янгас, Н. К. Иккӗмӗш парне : сӑвӑсем / Нестер Янгас ; редактор Стихван Шавлы. - Шупашкар : Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. - 63 с.

Библиография:

1. Нестер Янкас пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ / Шупашкар хулинчи Красноармейски р-нӗн «Трак ен» ентешлӗхӗ, Нестер Янкас ячӗпе хисепленекен культурӑпа искусство тата литература пӗрлӗхӗ ; [О. А. Алексеев пухса хатӗрленӗ ; Ю. С. Сементер ум сӑмахӗ]. – Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2010. – 491 с., [6] л. ил. : портр., ноты.
2. Власова, Р. Нестер Янкас çуралнăранпа – 100 çул / Р. Власова // Хыпар. – 2009. – 28 кăрлач. – С. 1.
3. Ершов, Н. Поэт юбилейне пĕрле паллă тăвар / Н. Ершов // Хыпар. – 2009. – 5 нарăс. – С. 4.
4. Ершов, Н. Чаплӑ поэтсемпе юнашар : [Нестер Кириллович Ефимов-Янкас ҫинчен] / Н. Ершов // Ял пурнӑҫӗ (Красноармейски р-нӗ). – 2014. – 18 нарӑс. – С. 2 : сӑн ӳкерчӗк.
5. Кузнецов, Г. Нестер Янкасӑн юлашки монологӗ : [сӑвӑ] / Г. Кузнецов // Ял пурнӑҫӗ (Красноармейски р-нӗ). – 2017. – 27 кӑрлач. – С. 7.
6. Нестер Янкас (1909-1942) // Чăваш сăмахлăхĕ : 10-мĕш класăн вĕренÿпе вулав кĕнеки / Н.Г. Иванова, В. П. Никитин, С. С. Самсонова пухса хатĕрленĕ. – Шупашкар, 1996. – II пай. – С. 214.
7. Никитин, E. Нестер Янкас – хамăркас / E. Никитин // Ялав. – 1992. – № 3. – С. 19.
8. Осипов, А. Нестĕр Янкаса чысларĕç / А. Осипов // Хыпар. – 2009. – 5 пуш. – С. 1. – (Кун хыççăн кун).
9. Смирнова, Н. «Чӗрем манӑн туллать шутсӑрах...» / Н. Смирнова // Хыпар. – 2010. – 9 раштав. – С. 4.
10. Степанова, Е. Пысӑк поэтсене пысӑк самана ҫуратать : [Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх ӗҫӗсем ҫинчен] / Е. Степанова // Хыпар. – 2015. – 18 август/ҫурла. – С. 13 : сӑн ӳкерчӗк. – (Литература ҫулталӑкӗ).
11. Ҫуткӳл, Г. Нестер Янкаса халалласа : [сӑвӑ] / Г. Ҫуткӳл // Ял пурнӑҫӗ (Красноармейски р-нӗ). – 2014. – 18 нарӑс. – С. 2.
12. Халăх поэт ятне манмасть // Тантăш. – 1999. – 11 пуш (№ 11). – С. 5.
13. Хлебникова, В. «Телей хĕвелĕ пулчĕ маншăн хам çырнă сăвă...» / В. Хлебникова, Р. Вячеславова // Тăван Атăл. – 2006. – № 7. – С. 114-118.
14. Чичканов, П. Н. «Вĕрен, ачам, вĕрен...» : Нестер Янкас çинчен асăма килнĕ ӳкерчĕксем / П. Н. Чичканов // Фольклорное и литературное отражение художественно-эстетической памяти народа = Халăх пултарулăхĕпе илемлĕх астăвăмĕ фольклорпа литературăра палăрса тăни. – Чебоксары, 2006. – С. 195-212.
15. Ялкир, П. Айăпсăр синкер курнисем / П. Ялкир // Хыпар. – 2000. – 20 çĕртме.
16. Янгер, Н. Поэта тӑван ялта чысларӗҫ / Н. Янгер // Ял пурнӑҫӗ (Красноармейски р-нӗ). – 2014. – 7 пуш. – С. 1.
17. Афанасьев, П. Янгас Нестер Кириллович // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Чебоксары, 2006. – С. 549.
18. Ефимов Нестер Кириллович (Янгас) // Энциклопедия чувашской журналистики и печати. – Чебоксары, 2014. – С. 134.
19. Ефимов-Янгас Нестер Кириллович (1909-1942) // В трагические годы : репрессированные чувашские писатели, журналисты и ученые = Синкерлӗ ҫулсенче : репрессие лекнӗ чӑваш писателӗсем, журналисчӗсем тата ӑсчахӗсем. – Чебоксары, 2013. – С. 29-32.
20. Родионов, В. Г. Янгас (Ефимов) Нестер Кириллович / В. Г. Родионов // Чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 734. - См. текст
21. Талдыкин, В. Вышли мы из кружка.../ В. Талдыкин // Совет. Чувашия. – 1999. – 8 июля.
22. Трофимов, Г. Ф. Янгас (Ефимов) Нестер Кириллович / Г. Ф. Трофимов // Краткая чувашская энциклопедия. – Чебоксары, 2001. – С. 518.
23. Ялгир, П. Янгас (Ефимов) Нестер Кириллович // Ялгир, П. Литературный мир Чувашии / П. Ялгир. – Чебоксары, 2005. – С. 152.
24. Янгас (Ефимов) Нестер Кириллович // Красноармейский район. Люди и судьбы : [энцикл.]. – Чебоксары, 2005. – С. 94.